Mijn statistieken lieten zien dat er gezocht werd naar dunne young adult boeken en ik besloot dat ik daar wat aandacht aan wilde besteden. We weten namelijk allemaal dat de ontlezing onder jongeren groot is en ook nog eens een groot probleem. Niet alleen zijn veel jongeren niet meer in staat om goed te lezen, ze vinden het vaak ook helemaal niet leuk.
Nou ja, totdat ze een boek hebben gevonden dat ze aanspreekt. Meestal lost dat al veel op.
Dikke boeken zijn echter intimiderend. En helaas, boeken van 300 pagina’s worden al als enorm dik ervaren. Het gevolg is dat ze op zoek gaan naar de dunste boeken. En wat lenen ze dan, die kinderen van 13? Het gouden ei. En dan spring ik altijd in.
Hoe goed zo’n boek ook kan zijn, het is geen goed boek voor een jonge onervaren lezer. Zoals ik al vaker heb gezegd, bijvoorbeeld in deze blogpost, kan je iemand die niet kan zwemmen niet zomaar in het diepe gooien en verwachten dat ze er probleemloos uit zullen komen. Ik geef ze dan liever een makkelijker boek mee, waardoor ze hun zelfvertrouwen in het lezen terugvinden en daarna steeds een wat dikker en complexer boek durven op te pakken.
Volgens deze bron zijn er die psychologische basisbehoeften die nodig zijn voor de ontwikkeling van intrinsieke leesmotivatie. Intrinsieke motivatie is wanner je vanuit jezelf de motivatie hebt om iets te doen. Het tegenovergestelde is extrinsieke motivaite en dat is natuurlijk wanneer iemand zegt dat je iets moet doen. Je wil als leesbevorderaar bezig met die persoonlijke motivatie, omdat ze dan controle pakken over hun eigen ontwikkeling.
De drie basisbehoeften van het ontwikkelen van die intrinsieke leesmotivatie zijn: autonomie (oftewel: voelt een leerling zich vrij om zelf een leeskeuze te maken?), competentie (vertrouwt de leerling op hun eigen leesvaardigheid?) en verbondenheid (voelt de leerling zich gewaardeerd en gesteund als hen leest?)
Natuurlijk zou het mooi zijn wanneer jongeren in staat zijn prachtige jeugdliteratuur te lezen, maar als een van die behoeftes niet vervuld wordt, zullen ze het gewoonweg niet doen.
Dus wat we ook doen… als ze niet willen, willen ze niet?
Nee, dat zeg ik niet. Wij kunnen ze namelijk – als leesbevorderaars – wel sturen. Ze boeken aanreiken die ze aan kunnen spreken en het vertrouwen geven dat ze er 1. iets aan hebben, 2. plezier uit kunnen halen en 3. vaardig genoeg zijn om iets te snappen. Zo kunnen we bijvoorbeeld een tal van boeken laten zien en bespreken. Ikzelf neem bij mijn brugklasbezoeken altijd heel veel verschillende boeken mee. Verschillende genres. Dikke en dunne boeken. Graphic novels. Boeken in tijdschriftvorm. Ik wil ze meteen prikkelen met het aanbod. En dat spreekt aan.
Ja, je zou dan ook veel jeugdliteratuur kunnen laten zien en dat moedig ik ook echt aan – door de boeken te laten zien, voor te lezen, te bespreken – maar soms wil een leerling gewoon wat anders kiezen. Iets veiligs. Iets wat ze kennen (competentie!) waardoor ze zich daarna goed genoeg voelen om zich door te ontwikkelen. Kies er bijvoorbeeld voor om leerlingen slecht 1 boek van een bepaald auteur te laten lezen, of geef andere grenzen aan. (alleen boeken van Nederlandse bodem, minimaal x pagina’s, minimaal niveau x etc.) Die grenzen werken fantastisch. Niet alleen zorg jij er als leesbevorderaar voor dat ze toch op een bepaald niveau werken, je wekt wel de indruk dat ze een keuzemogelijkheid hebben. Bij ons op school werkt dit goed: ons leesniveau is boven het gemiddelde. Maar het kan beter, want dat gemiddelde is dieptreurig.
Anyhowsssssss… Lang verhaal dit. Ik wilde vooral aandacht besteden aan een paar fijne novelles die qua niveau prima te lezen zijn en niet zo dik zijn, zodat kinderen een boek binnen hun eigen belevingswereld lezen en zichzelf het zelfvertrouwen geven om méér te kunnen. Er zijn een aantal uitgeverijen bezig met speciale young adult boeken met niet veel pagina’s maar wat wel volledige verhalen zijn.
Een overzicht van deze novelles vind je hieronder. Als ik een recensie heb geschreven over het desbetreffende boek, kan je op het omslag klikken.
Blossom Books shorties
De blossom books shorties zijn tussen de 100 en de 200 pagina’s dik en bevatten een heel verhaal. Er komen belangrijke thema’s aan bod als onzekerheid en het verwerken van traumatische gebeurtenissen.
Best of YA – XS reeks
Ook Best of YA is bezig met het uitbrengen van een aantal novellen. Ze noemen het de XS reeks. Zelf kijk ik er zeker naar uit om een paar van deze boeken te kunnen lezen! Ook deze boeken gaan over rouw, traumaverwerking, zijn echte thrillers of sluiten aan bij een ander – dikker – boek. De boeken zitten rond de 100 pagina’s.
Kluitman-novelles
Kluitman is al een tijdje bezig met deze 14+ novelles en ze hebben dan ook een fantastisch mooi groot aanbod. De meeste boeken zijn spannend. En dat snap ik: de meeste jongeren vinden dat leuk en het is heel toegankelijk. Ik snap echter ook dat het misschien wat eenzijdig is. Máár ik weet wel zeker dat deze boeken heel erg helpen om jongeren leeskilometers te laten maken. Naast dat het spannende boeken zijn komen er ook in deze boeken zaken aan bod waar jongeren mee kunnen zitten: scheiding van ouders, vriendschap, liefde… De boeken zijn rond de 100 pagina’s.
Naast al deze boeken zijn er natuurlijk meer novelles. Mel Walles de Vries heeft er ook een paar bijvoorbeeld. En je kunt er van alles van vinden: de realiteit zoals ik hem hier in de praktijk ervaar is dat de leerlingen deze boeken wel volledig lezen (en daar bereid toe zijn) en daarna eerder geneigd zijn om een dikker boek van de plank te pakken. En dat vind ik echt een dikke plus!
Heb jij een van deze dunne young adult boeken gelezen? Wat vond je ervan?
Geef een reactie