Arthur, de koning van eens en ooit – T.H. White

Arthur, de koning van eens en ooit door T.H. White
Uitgever: Athenaeum | April 2019
Genres: Historische fictie, Fantasy
Aantal pagina's: 853
ISBN: 9789025305499
Uitgave: Hardcover
Goodreads

Arthur, de koning van eens en ooit staat samen met Tolkiens In de ban van de ring aan de wieg van het fantasy-genre. Waar Tolkien een eigen universum schiep, baseerde zijn tijdgenoot White zich op de legende van koning Arthur en zijn ridders van de Ronde Tafel.

White maakte een vrije bewerking van het verhaal, waarbij hij de schijnwerper ook richt op Arthurs vrouw Guinevere en zijn vriend, de onverslaanbare Lancelot. Whites eigen ongelukkige jeugd, problematische liefdes en dito vriendschappen kwamen hem bij het schetsen van hun driehoeksverhouding goed van pas.

De schrijver permitteerde zich een cruciale ingreep in de oude legende: hij ruimde maar liefst tweehonderd pagina’s in voor het opgroeien van de vondeling Arthur. Als een Harry Potter avant la lettre beleeft de jongen onder leiding van tovenaar Merlijn vele leerzame avonturen in het dierenrijk. Het doel van deze opmerkelijke educatie: de wereld verlossen van het Recht van de Sterkste, de wortel van alle kwaad. Arthur bedenkt een Ronde Tafel, waar alle ridders die aanzitten gelijk zullen zijn. Met goede werken hoopt hij de ongepolijste vechtjassen in het gareel te houden. Maar dan begaat hij zelf een onvergeeflijke fout…

In deze nieuwe vertaling komt de queeste van Arthur op liefdevolle, humoristische, hartstochtelijke, pijnlijke en ten slotte hartverscheurende wijze opnieuw tot leven.

Vol goede moed pakte ik een van mijn dikste ongelezen boeken van de plank: Arthur, de koning van eens en ooit. Een zware hardcover, die tevens functioneel is als baksteen of moordwapen, met als belangrijkste thema koning Arthur. Aangezien ik dol ben op historische romans en de Arthuriaanse legenden steeds meer mijn interesse wekken, keek ik uit naar de inhoud van dit boek.

Arthur, de koning van eens en ooit is geschreven door T.H. White en gebaseerd op de legende van koning Arthur en zijn ridders van de ronde tafel. Hij bespreekt in vier delen hoe Arthur koning werd en welke rol zijn vrouw Guinevere en vriend Lancelot in het geheel spelen. In het eerste deel leert Arthur van Marlijn via allerlei magische avonturen belangrijke levenslessen die hij als koning nodig zal hebben. Hierdoor komt Arthur uiteindelijk op het idee van de Ronde Tafel, waaraan alle ridders gelijk zullen zijn.

Ondanks dat het boek me een beetje intimiderend overkwam (zeker nu ik sowieso langzamer en wat minder lees), keek ik uit naar dit boek. Ik had echt zin in een goede historische roman met een magisch tintje (ik heb er nog wat op de plank staan waar ik nu ook enorm veel zin in heb!) en nam het boek mee in de trein. Ik zou wel kijken hoever ik kon komen. Na een vlotte start zakte mijn leestempo echter weer in en kreeg ik niet meer dan 50 pagina’s per dag gelezen. Dan duurt het wel even voor je 850 pagina’s aan Arthur, Lancelot en Guinevere hebt doorgewerkt.

Wat deels voor het vlotte begon zorgde, was het feit dat het eerste deel (boek 1) heel vlot geschreven was en erg goed leesbaar. Arthur is in dit deel nog een jongen, een pleegzoon die weet dat hij niet verder zal komen dan schildknaap. Toch ontmoet hij Merlijn, die hem de meest wonderlijke dingen leert. Dit deel had de meeste fantasie-elementen en ik snapte wel waarom T.H. White in een adem wordt genoemd met Tolkien als grondlegger van de fantasy. Het was gewoonweg wonderbaarlijk hoe natuurlijk de magische avonturen van Arthur overkwamen en ik heb er flink van genoten. Na het eerste deel is Arthur koning en lees je over meer dan alleen hem.

Vanaf het tweede deel van Arthur, de koning van eens en ooit vond ik het verhaal wat stroever worden. Nog steeds weet White op het juiste moment een interessante verwijzing – dikwijls naar de 20e eeuw, zodat je als lezer alles in perspectief kunt plaatsen – te plaatsen, wat het geheel leesbaar houdt. Toch duizelde het me soms, met al die ridders! Je volgt namelijk heel wat toekomstige ridders en er wordt soms zonder aankondiging naar een ander personage gesprongen. Dit was wennen en vroeg om aandacht. Ook was er wat van het zorgeloze verdwenen, wat van de magie. Het werd wat serieuzer met een aantal absurde elementen die als humoristische noot moesten dienen tegenover alle gruwelijkheden die worden benoemd. Zelfs ik heb af en toe met walging weggekeken en dat heb ik niet snel. Het werd een soort vreemde klucht en ik weet nog steeds niet of ik dit stuk briljant of verschrikkelijk vond.

Deel drie vond ik pittig. Het gaat vooral over eergevoel, romantiek en ridderlijkheid en voor mijn gevoel leek er geen eind aan te komen. Het ging ook meer over Lancelot en Guinevere, terwijl ik Arthur zelf een veel boeiender personage vind.

Gelukkig maakte het laatste deel weer veel goed. Het werd weer vlotter en Arthur speelde weer een grotere rol. Zijn te hoge idealen komen hier duidelijk in terug, evenals wat de gevolgen hiervan zijn.

Arthur, de koning van eens en ooit is een klassieker die elke historische fantasie liefhebber eens gelezen wil hebben.

Uiteindelijk vond ik Arthur, de koning van eens en ooit een erg indrukwekkend boek. Het was pittig en er waren momenten waarbij ik echt wel moeite had om mijn concentratie te behouden, maar over het algemeen vond ik het plezierig lezen en interessant. White neemt creatieve vrijheden, welke niet storend zijn en weet de taal erg toegankelijk te houden. Op een prettige manier maakt hij af en toe een verwijzing naar het heden, waardoor het als lezer gemakkelijker is om je bepaalde zaken voor te stellen.

Het is een leerzaam boek dat ook nog eens kan dienen als een ridderlijk avontuur.