Vertalingen is een gevoelig onderwerp onder Nederlandse young adult lezers. Veel lezers hebben commentaar op Nederlandse vertalingen en steeds meer lezers kiezer er voor om (enkel) in het Engels te gaan lezen. Daar heb ik allerlei meningen over, maar daar wil ik me vandaag niet op richten. Ik wil het vandaag hebben over vertalen in het algemeen.
Hoe word je vertaler
Vertalen is een vak apart. Door velen wordt er nogal gemakkelijk naar gekeken en een vertaalfout kan voor sommigen een boek compleet verpesten, of een complete taal. Zelf kijk ik daar niet naar; vertalen is mensenwerk (GELUKKIG!) en dus kunnen fouten voorkomen. Daarnaast moeten we niet willen dat een tekst letterlijk vertaald wordt; sommige gezegden kennen wij immers niet in onze taal, of zeggen wij op een compleet andere manier. Het is aan de vertaler om een verhaal om te zetten naar passend voor ons taalgebied en ik heb gigantisch veel respect voor deze taalgoeroes.
De meest succesvolle vertalers hebben een taal gestudeerd of zelfs een gespecialiseerde master vertalen gedaan. Zij weten precies hoe onze taal werkt en hoe je iets op de juiste manier vertelt, zonder de stem van de auteur kwijt te raken. Hiervoor is het vooral belangrijk om je moedertaal (in ons geval) Nederlands tot in de puntjes te beheersen. Je kunt heel goed zijn in Engels, Frans, Duits of noem maar op; als je het Nederlands niet goed beheerst, kun je een tekst uit een andere taal niet helemaal met de juiste lading overbrengen.
Werken
Je hebt een opleiding om vertaler te worden, of je hebt een taal gestudeerd. Taal is dus zeg maar echt jouw ding. En dan ga je aan de slag. Als freelancer, of bij een vertaalbureau. Je krijgt betaald per woord of per 1000 woorden. Je doet het samen, of alleen. Je maakt het boek je eigen en speelt met mogelijkheden.
Maar werk vinden – zeker als freelancer – is altijd lastig. En hoe vind je eigenlijk een goede vertaler? Daar zijn allerlei mogelijkheden voor, waaronder vertaalplatforms.
Platform voor vertalingen
Een voorbeeld van een vertaalplatform is Fairlingo, welke is ontwikkeld door Vertaalbureau Perfect. Het idee van dit platform is dat teksten door hoogopgeleide native speakers worden vertaald naar de gewenste taal en deze ook nog gecontroleerd worden door een andere vertaler. De kosten zijn transparant, de vertaaltaak is live te volgen, het is betaalbaar en er zijn diverse talen en mogelijkheden beschikbaar.
Ja, maar iedereen kan daar dus vertaler worden?
Klopt, maar iedere vertaler krijgt een bepaald niveau mee. Zo heeft een beginnende vertaler één ster en verdient deze minder dan de professionele drie-sterren vertaler (professional). Als je je professionaliteit kunt aantonen, kan je meteen hoog beginnen. Zo krijg je als klant waar voor je geld.
Als vertaler kan je opklimmen door punten te verdienen per vertaling. Bij fouten gaan er punten af en verdien je minder. Ook dit is volledig transparant en in te zien. De kans dat je een niet-kloppende vertaling krijgt is dus erg klein.
De tal van mogelijkheden van Fairlingo hebben mij positief verrast. Zo vertalen ze ook webshops. En dan niet gewoon letterlijk, maar ook met het oog op SEO. Dit is net het beetje extra waar ik zelf op zoek naar zou gaan.
De afgelopen jaren heb ik zo veel meer respect voor vertalers gekregen; dankzij hen kunnen zo vele meer mensen genieten van de mooiste boeken.
Denk jij dat je een goede vertaler zou zijn?
In samenwerking met Fairlingo
Goed stuk, hier ben ik het helemaal mee eens! Vertalers zorgen ervoor dat je al die fantastische boeken kunt lezen, ook als je Engels niet zo vlot is en je dat dus minder fijn vindt om te lezen. Ik zou er niet aan moeten denken dat ik bijvoorbeeld nooit kennis zou hebben gemaakt met alle boeken van o.a. Cassandra Clare en Sarah j. Maas.
Ik vind dit soort bureaus juist altijd afdoen aan andere vertalers; alsof iedereen zomaar stukken kan vertalen omdat ze redelijk goed zijn in een bepaalde taal (terwijl ‘echte’ vertalers er keihard voor gestudeerd hebben). Het is vast handig als je een beginnende vertaler bent of makkelijk wat geld bij wilt verdienen (al zijn de tarieven héél laag), maar als professioneel vertaler zouden dit soort bureaus mij echt tegen de borst stuiten. Juist omdat je vertalen inderdaad niet zomaar doet en je veel kennis moet hebben van beide talen.
Ik vind het juist een voordeel dat je – mits je dus echt professional bent – meteen instroomt in de hoogste categorie. Net als vertalen is illustreren ook zo’n vorm van freelancen waarbij het heel lastig is om ‘gemakkelijk’ aan werk te komen. Zo’n bureau kan dan helpen om in ieder geval een aantal klussen te hebben om brood op de plank te krijgen.
Ik denk namelijk dat ook zonder dit soort bureaus en platforms genoeg mensen zonder enige vorm van onderwijs zichzelf als vertaler aanbieden, maar dat je via deze weg tenminste wel transparantie en een bepaald niveau kunt verwachten.
Fijn om te lezen! Ik studeer zelf vertalen en het irriteert me altijd erg als mensen zeggen dat ze geen vertalingen lezen, omdat die slechter zouden zijn of omdat (hou op met me) Nederlands een lelijke taal is. Dus ik vind het fijn dat je een lans breekt voor dit ontzettend mooie vak!
Net als Lisa weet ik ook niet hoe blij ik moet zijn met initiatieven als Fairlingo, ik hoor vaak van collega-vertalers dat de markt wordt overspoeld door goedkope ‘vertalers’ die allemaal net onder de prijs gaan zitten. Dat is erg vervelend. Maar voor beginnende vertalers kan Fairlingo wel een handig platform zijn, denk ik.
Ik denk dat ook zonder een platform als Fairlingo de markt altijd een hele golf aan goedkope ‘vertalers’ zullen hebben. Dat zie je in alle freelance branches, in de vormgeving ook. Mensen die zichzelf aanbieden voor een 10’tje per uur, waardoor bedrijven de prijs van een reguliere ontwerper opeens heel hoog vinden. Dat is helaas het risico van het vak en ik denk dat het alleen maar lijkt alsof het iets van deze tijd is. Ik denk echter dat het vooral wat transparanter is geworden, dat je met dit soort platforms meteen kan zien wie wat in huis heeft. En dat maakt het natuurlijk wel prettiger voor de consument.
En ergens; iedereen moet onderaan beginnen. Als ik als vertaler aan de slag zou moeten, zou ik ook geen idee hebben waar te beginnen, terwijl er wel brood op de plank moet komen.
Ik denk dat dit een gevalletje ‘de medaille heeft twee kanten’ is.
Een tekst letterlijk vertaalt wordt. -> vertaald Je krijgt betaalt per woord. -> betaald. Worden vertaalt -> vertaald.
Ik heb even een paar fouten in de werkwoordsvervoegingen uit je tekst gehaald anders staat dat zo lullig in je tekst over vertalen.
Dankjewel! Ik ga het straks meteen aanpassen.
Ik had nog nooit van Fairlingo gehoord. Ik denk dat ik mij weer wat meer zou moeten verdiepen in de Nederlandse taal om te kunnen vertalen. Uiteindelijk is wat je krijgt op school oppervlakkig in vergelijking wat je krijgt als je echt een taal studeert. En een gevoel voor taal heb ik ook niet. 😉
Ik moet eerlijk bekennen dat ik een periode heb gehad dat ik alleen engels heb gelezen. Toen deed ik online alles in het engels en vond ik dat dus gewoon handiger. Tegenwoordig ben ik daar wel van terug gekomen en koop ik weer meer in het Nederlands. Ook soms met het oog op mijn zoon die ik toch wel fatsoenlijk de Nederlandse taal wil bijbrengen. Daarbij ben ik nu ouder en heb ik inderdaad ook meer respect voor het vertalen gekregen.
Ik vind vertalers awesome: dankzij hen kunnen we heel veel toffe boeken lezen! Ik denk echter wel dat, naast dat je inderdaad goed moet weten hoe de Nederlandse taal in elkaar zit, je ook wel veel kennis en beheersing nodig hebt van de taal waaruit je vertaalt. Niet alleen vanwege de obvious reasons – je moet wel begrijpen wat er staat – maar ook omdat veel uitdrukkingen, begrippen en concepten typisch zijn voor die taal en je dus ook moet begrijpen wat ermee bedoeld wordt, in het algemeen maar ook in de context van het verhaal.