Yule

Rond 21 december is het zo ver, dan begint hier de winter pas officieel. Ook al is er al sneeuw gevallen en komt ’s nachts het kwik al akelig dicht bij het 0-punt, de winter begint pas echt rond deze tijd.

Vroeger vond ik dat altijd heel gek, omdat je op sinterklaas plaatjes altijd sneeuw zag liggen.. Heel december is eigenlijk voor je gevoel een wintermaand, terwijl het in feite meer een herfstmaand is… Maar goed. Zo is ons gevoel nu eenmaal.

De overgang van herfst naar winter levert ons weer een equinox op, een dag waarbij dag en nacht even lang zijn. Het is de donkerste dag van het jaar en na vandaag zullen de dagen weer langer worden. Hebben wij even mazzel!

Omdat het een wisseling van het seizoen is én een equinox, moet dat natuurlijk wel gevierd worden! En dat doen we met Yule. Het Germaanse winterfeest waarin, volgens de heidense traditie, vieren dat het licht de duisternis heeft overwonnen en dat de zon weer aan kracht zal winnen. Het gevecht tussen koning Hulst (de duisternis) en koning Eik wordt dit keer gewonnen door de Eik, die ons weer licht zal schenken. In principe is het zo dat men vereerd dat de zon is herboren. En met de zon de ‘god’. Welke god dit is, is voor iedereen anders. De een vereerd bijvoorbeeld de terugkomst van Wodin, de ander van de Keltische Cernunnos… Of Lugh… Wie je maar wilt!

 De vruchtbaarheid van de aarde zal terugkomen, wat afgestorven is gedurende de herfst. Die gedachte is misschien een beetje vreemd, omdat de winter nog moet beginnen en het mogelijk is dat er een flink pak sneeuw de aarde zal bedekken, maar onder die dikke laag sneeuw liggen talloze zaadjes. Veilig en warm liggen ze verstopt, klaar om te ontkiemen zodra de zon ze weer kan bereiken.

Eigenlijk werd Yule in heel europa gevierd en het kerstfeest is voortgekomen uit deze traditie. Nu wil ik niet zeggen dat kerst bedacht is om de germanen en kelten de mond te snoeren zodat ze nog steeds konden feesten, maar meer dat tradities van het Yule-feest werden meegenomen in onze kerstviering. Zo stamt de kerstboom uit de Yule-tijd. Leuk om te vermelden is dat men vroeger geen spar versierde, maar een appelboom. Heel logisch eigenlijk, want een appel staat voor vruchtbaarheid, en men vierde de terugkomst van de vruchtbaarheid op aarde.

Vroeger ontstak men grote vuren om de vruchtbaarheid aan te wakkeren om symbolisch de vonk van het leven te laten ontspringen. Men gebruikte de as later ook om over de akkers te strooien. Dit geeft aan hoe belangrijk de oogst was voor deze mensen. Een vuur rond deze tijd had invloed op de oogst van maanden later.

Ook nu kennen we nog grote kerstvuren, al is het maar een vuurkorf buiten met warme glühwein, het komt allemaal voort uit dezelfde traditie.

Ook qua naam bestaat Yule nog steeds, kijk maar naar hoe de Fransen kerst noemen: Joël.

Eigenlijk sta je helemaal niet zo stil met wat voor een invloed de oude tradities op deze moderne tijd hebben. Best jammer, want vele gebruiken nemen we gewoon mee en vieren we nog steeds. Stiekem leeft de mens nog heel erg in het verleden en zit het in onze natuur om de seizoenen te volgen als een wiel. Tenminste dat denk ik.

De jaarfeesten inspireren me om daar bij stil te staan. Ik hoop dat dit jullie ook aan het denken zet… Ennuh… fijne Yule natuurlijk!