Onlangs schreef ik – naar aanleiding van een presentatie die ik gaf – een stuk over young adult boeken die best geschikt zijn voor wat jongere lezer. Ik nam mezelf meteen voor om ditzelfde ook eens te doen voor de wat oudere lezer. Na vragen of ik dit alsjeblieft wilde doen, raakte ik alleen maar extra gemotiveerd om hier ook bij stil te staan.
Noot: Ik wil zeker niet beweren dat YA (of dit nu bijna tegen een jeugdboek of tegen een ‘volwassenenboek’ aan zit) niet leuk kan zijn voor een oudere of jongere doelgroep. Wel ben ik van mening dat er een groot verschil in niveau (qua plot, taal en personages) zit in alles wat er op de markt is. Vandaag wil ik juist die boeken bespreken die tegen de bovengrens van Young Adult aanzitten.
Geen bovengrens?
Met jeugdliteratuur is iets geks. Er wordt door de uitgevers wel gepitcht op een leeftijd tussen de 15 tot 25 jaar, maar ergens is die grens vervaagd. Er zijn namelijk ontzettend veel jongere en oudere lezers die evenveel van young adultboeken kunnen genieten dan de voor ogen gehouden doelgroep. Hoe komt dit?
Laat ik eerst even aangeven dat ik geloof dat ‘boeken voor volwassenen’ geen ondergrens hebben en ‘boeken voor jongeren’ geen bovengrens. Er is geen wet die voorschrijft dat je al 35 jarig niet nog steeds ontzettend veel kan genieten van tieners die de wereld redden.
Het was er vroeger (±10 tot 15 jaar geleden) niet (echt)
Boeken voor jongeren bestaan al ontzettend lang, maar young adult zoals wie die nu kennen is eigenlijk pas opgekomen sinds de eeuwwisseling. Boeken als Harry Potter en Twilight boden een hele nieuwe kijk op boeken over en voor jongeren en sindsdien zijn de boeken niet meer uit de boekwinkel weg te denken. Stapje voor stapje worden young adult boeken geaccepteerd als volwaardig boek. Vroeger was dit wel anders, toen moesten we boeken voor tieners vooral niet serieus nemen.
Toen ik tiener was, kwam Twilight dus op (ik was 15) en iets daarvoor kon ik al genieten van glitterende vampiers. Maar heel veel meer was er eigenlijk nog niet. Nou ja, het was er wel, maar waar kon ik het vinden? GEEN IDEE. Er was geen speciale hoek in de boekhandel of bibliotheek. Voor leestips was ik afhankelijk van tijdschriften en vrienden. Boeken die wij nu young adult zouden vinden, stonden bij de C-boeken of tussen de volwassenen en dat was knap lastig zoeken, kan ik je vertellen. Ik verdwaalde. En dat in combinatie met de verplichte leeslijst op de middelbare school zorgde ervoor dat ik lezen eigenlijk niet zo leuk meer vond. Ik bleef hangen bij de oude vertrouwde series die ik wel gevonden had en die las ik keer op keer. Op keer. Op keer. Doodzonde natuurlijk.
Maar dit is ook precies de reden waarom zo veel mensen van mijn leeftijd (27) en ouder zo graag young adults lezen; zij hadden dit vroeger niet. We willen een soort van inhaalslag maken. En man man man wat had ik het fijn gevonden om op te kunnen groeien met al die vette boeken voor mijn leeftijd. Echt tieners van nu; jullie boffen maar!
Verlangen naar vroeger
Het terugdenken aan je eigen middelbare schooltijd is niet altijd even gezellig. Wat hadden boeken daarbij kunnen helpen, zeg. Ik leef me graag in met tieners, zeker toen ik lesgaf vond ik het erg belangrijk om me voor te blijven stellen hoe het moet zijn om tiener te zijn. Ik had mijn eigen ervaringen, maar ook de ervaringen die tieners meemaakte in boeken hielpen me daarbij (dat doet het voor lezende tieners ook). Het geeft inzicht; of je nou lesgeeft, zelf ouder bent of die bijzondere overgang van kind naar volwassene nou gewoon interessant vindt; het maakt young adult interessant en aantrekkelijk. (En stiekem wil ik ook gewoon altijd een beetje kind blijven).
Maar ja… Op den duur worden bepaalde boeken misschien toch een beetje kinderachtig. Ik ervaar dit zelf niet zo vaak, maar ik zal nooit ontkennen dat er een grote diversiteit zit in de young adult boekenwereld. Er zijn boeken die meer bij de jongere lezer passen, maar ook boeken die beter passen bij een oudere – iets beter belezen – lezer passen. En daarom heb ik een overzichtje gemaakt van boeken die daar perfect geschikt voor zijn. Dit zijn grensboeken: boeken die in andere landen bijvoorbeeld helemaal niet als young adult zijn uitgegeven. Of gewoon wat moeilijk. Of de personages maken toch wat volwassenere thema’s mee.
Hierbij een lijst met boeken die je mogelijk tof zal vinden als je zoekt naar Young Adult boeken (en misschien zelfs een beetje new adult) als je wat ouder wordt. Deze lijst is bij lange na niet compleet… Maar wellicht inspireert het je wel!
Fantasy
- Rood – Pierce Brown
- De Anderen – Anne Bishop (In het Nederlands uitgegeven onder Urban. Is eigenlijk urban fantasy new adult, met hoofdpersonen die in de 20 zijn. Nog steeds tof voor young adult lezers en fans en zeker een must voor de wat oudere lezers!)
- Hof van Doorns en Rozen – Sarah J Maas (deze serie is nog meer dan De Glazen Troon geschikt voor een ouder publiek)
- A Darker Shade of Magic – V.E. Schwab (En al haar andere boeken)
- Falling Kingdoms – Morgan Rhodes
- The glittering court – Richelle Mead (het vinden van je weg, keuzes maken, maar ook het opbouwen van een bestaan).
- Air Awakens – Elise Kova
- Vuur en as – Sabaa Tahir
- Alles van Leigh Bardugo
- Rebel in de woestijn – Alwyn Hamilton
- De boeken van Kim Harrison (ook urban fantasy, dus niet echt YA.. Maar ZO tof… Eeuwig zonde dat ze niet verder zijn gegaan met vertalen)
- Nachtwacht van een of andere Rus wiens naam ik altijd vergeet en ik kan even niet bij het boek. Kak. Sergei Lukyanenko, danku. Hij is ook verfilmd. En het is geen YA. Maar wel vet.
- Allerzielen van Deborah Harkness. Een volwassen Twilight vol magie, mysterie en sexy mannen.
- This Savage Song – V.E. Schwab
- De wreker van Laagstad – Daniel Polansky
- Eden – J. Sharpe
- Passenger – A. Bracken
- Grave Mercy – Robin LeFevers
- The kiss of deception – M.E. Pearson
- Het zwarte hart (Caraval) – Stephanie Garber
- De boeken van Maria V Snyder, in het bijzonder de Study serie.
- The winner’s curse – M. Rutkoski
- De boeken van Patricia Briggs
- En Ilona Andrews
- De Amazone en het Beest – Hati Bell
- De middernacht serie van Lara Adrian
Contemporary
- Op mijn schouders – Jennifer Niven
- Piper Perish – Kayla Cagan (richting studeren)
- Helemaal het eind, Verkikkerd, Verslingerd en Glazuur – Lisette Jonkman.
- The Hate U Give – Angie Thomas
- Wat jij niet ziet – Eric Lindstrom
- Duizend hoog – Katharine McGee
- De boeken van Rainbow Rowall (zij heeft immers ook romans voor volwassenen geschreven)
- Wink Poppy en Midnight – G. Tucholke. (Dit boek is zo intens en verwarrend. Love it)
Historisch
- Onverschrokken – Lesley Livingston
- And I darken – Kiersten White
- The wrath and the dawn – Renee Ahdieh
Sciencefiction
- Staalhart – Brandon Sanderson
- Read player one – Ernest Cline
- Armada – Ernest Cline
- The diabolic – S.J. Kincaid
- De lentagon serie van Kelly v/d Laan
Veel van de boeken zijn helaas nog niet vertaald (of maar deels). Maar dat zou natuurlijk wel fantastisch zijn, toch? Ook zijn het – in mijn beleving – voor fantasyboeken. Maar dat komt misschien omdat ik daar toch meer van op de hoogte ben.
Heb jij nog een echte ‘volwassenere’ young adult die je iedereen aan wilt raden? Laat het vooral weten in de reacties!
Met mijn 53 (kuch) waardeer ik al deze YA tips ook hoor, dank je ??
Oeh, er staan er zeker een paar op mijn lijstje. The Glittering Court snap ik helemaal voor dit lijstje, want is ook een lastiger boek, qua taalgebruik. ACOTAR ben ik het ook wel mee eens, al moet ik die nog lezen. Ik herken je helemaal in wat je zegt over het moeilijk kunnen vinden van YA boeken, want bij de blindenbibliotheek is dit nog steeds het geval. Je zoekt je echt helemaal de blubber. De YA boeken staan overal tussen, op genre dus en niet in een apart hoekje op de app. Op de site “superboek” is dat wel, maar daar staat letterlijk alle jeugdliteratuur en sommige boeken voor 15+ vind ik daar niet horen. Heb het al eens aangegeven, maar is nog niets mee gedaan. Gelukkig weet ik waar ik moet zoeken en ken ik wat titels, want anders is het eind echt zoek. Ik vind dat er meer aandacht voor moet komen en dat er meer gepromoot moet worden. Want YA boeken zijn zó fijn! Ik maak zelf nu ook zo’n inhaalslag waar jij het over hebt.
Wat een mooi lijstje Emmy! YA is voor jong en oud en ik hoop dat er veel ”oudere” lezers ook eens de YA-wereld gaan verkennen 🙂
De Royals: Verleiding van Erin Watt. Dat vind ik echt zo’n grensboek voor op het contemporary lijstje. Wel handig zo’n lijstje!
Dank je, Emmy. Mooie lijst is het geworden.
Bedankt voor de lijst, Emmy en ook voor de andere lijsten. Wat vind je? Mogen 13 reasons why en The Lunar Chronicles er ook op? 🙂
De verplichte leeslijst heeft voor mij het lezen ook een paar jaar behoorlijk vergald. En daarvoor was ik zo dol op lezen. Gelukkig heb ik mijn leesplezier weer helemaal terug.
Ik denk dat je gelijk hebt wat betreft de ‘inhaalslag’. Ik ben 28 en zulke boeken waren er in mijn tijd idd nog niet. (Behalve Harry Potter en later idd Twilight) Je noemt een heleboel favorieten op en de rest staat bijna allemaal op mn TBR! (van de Fantasy, ik lees geen contemporary)
Erg leuk lijstje Emmy, vooral de Fantasy-sectie zal ik eens gaan bekijken. Mijn vrouw is gek op YA-boeken en af en toe lees ik ook eens wat. Ik vind het een leuk genre/hokje. Er hoort naar mijn mening ook niet echt een leeftijdsstempel op, iedereen die het leuk vind kan het lezen 🙂
Oh een geweldige lijst!!! Dank je wel Emmy 🙂
Hoi,
Mijn moeder is 63 jaar en helemaal verslaafd aan de boeken van Cassandra Clare en Sarah j Maas. Ze heeft acowar eerder uitgelezen dan ik….
Ook houd mijn moeder van Vampire Academy en de Shannara serie van Terry Brooks. Ze volgt de serie van Shannara en shadowhunters ook op Netflix.
Verder leest ze voornamelijk Raymond e Feist, Endgame boeken, Gone serie, 54 minuten, op het rand van niet, en de serie… (Kan ff niet op de naam komen)… Maar ze leest nu de “de jonge met lege ogen”. Ze leest dus zo’n beetje van alles. Maar YA heeft toch haar voorkeur en gaat ze vaak mee naar events. Laatste keer was James Dashner in Paagman Den Haag dat ze mee ging. Dat vond ze trouwens ook geweldig. (de Maze runner serie dan, van geestesoog snapte ze weinig :p )
Daarom vindt ik ook dat boeken niet leetijds gebonden hoeven zijn.
Mijn moeder is misschien niet Young adult meer, maar bij Boekhandel van der Meer staat ze toch altijd onder het bordje Young adult te zoeken in de boekenkasten.
(soms schaam ik mij wel voor haar als ze in de boekhandel enthousiaster dan ik over een boek praat ?, ach iedereen kent haar daar nu 🙂 )
Oude vertrouwde series herlezen snap ik volledig. Dit deed ik ook tot ik jouw site ontdekte 🙂
Haha oeps!
Heel blij met deze tips, want als dertig plusser begin in inderdaad te merken dat ik sommige young adults wat te “kinderlijk” begin te vinden.
Daarom vind je me dus inderdaad vaak bij Sarah J Maas enz. In je rijtje stonden er heel wat die ik nog moet lezen en in de kast heb staan. Er wachten me dus nog mooie leesmomenten.
Super lijstje. Ik ben het er helemaal me eens dat YA niet echt een bovengrens heeft. Het zijn boeken die altijd wel interessant zijn om te lezen.
Niet om te muggen ziften of iets, maar bij V.E. (Victoria) Schwab is alles wat onder V.E. Schwab in de winkel ligt volwassen boeken en onder Victoria Schwab YA. Dus A Darker Shade of Magic is volwassen en This Savage Song YA. En het verschil is te merken vind ik. Ik vind haar YA verschrikkelijk en haar volwassen verhalen goed. Geen idee precies waarom, misschien gewoon de manier van een verhaal aanpakken of zo. Gewoon een dingetje.
Ik vind Vicious van V.E. Schwab ook geweldig (wat technisch gezien ook een volwassen boek is, volgens wat ik hierboven heb geschreven)
Ja, dat klopt. Bij Sarah J Maas is dat eigenlijk precies hetzelfde.. En er zijn wel meer auteurs die boeken in beide groepen hebben uitgegeven (al dan niet onder een andere naam). Het is maar net hoe een boek in de markt wordt gezet, natuurlijk.
Ik vond zelf de trilogie ‘De verborgen universiteit’ van Natalie Koch erg tof om te lezen, ook al lees ik normaal bijna geen fantasy. Het speelt zich deels af in onze eigen wereld, dus het is ook geen die-hard fantasy. Verder heb ik erg genoten van ‘The fault in our stars’ van John Green.
Supergoed stuk! Ik ben het helemaal met je eens dat er geen echte bovengrens is: sommige boeken zijn inderdaad enorm volwassen en andere veel kinderlijker, en ik denk dat het goed is om die diversiteit in ogenschouw te nemen en vanuit dat perspectief gewoon boeken te zoeken die passen bij je interesses. Vind het trouwens erg interessant wat je zegt over dat het een soort inhalen is, dat klopt wel heel goed denk ik! Ik zat zelf net op de grens met dat het in opkomst was, en ik lees het vooral omdat ik vind dat YA absoluut literair kan zijn terwijl veel ”literatuur” me (nog) niet echt aanspreekt.
In interessante lijst met YA boeken. kan je toevallig ook oorspronkelijk Nederlandstalige YA boeken?
Voor het staatsexamen Nederlands mogen leerlingen alleen Nederlandstalig lezen.
Ik zal daar eens induiken!