Hey hoi! Het is weer dinsdag en dus tijd voor een nieuwe stelling. Ik zal weer terugblikken op de vorige stelling door mijn mening te geven en natuurlijk een nieuwe stelling introduceren. Wat ik erg tof vond om te zien is hoe de discussie van twee weken terug ook vorige week nog z’n staartje kreeg; er ontstond echt een discussie en dat vind ik echt interessant. Dus doe het vooral; reageer op anderen, zolang respect maar vooraan staat!
Ik wil eerst weer even terugblikken op de stelling van vorige week. De stelling luidde:
Als de kaft van een boek niet mooi is, ga ik het boek sowieso niet lezen
Een best zwart-witte stelling natuurlijk, maar ik vind het wel een belangrijke. Als illustrator en vormgever is een kaft voor mij heel belangrijk. Als ik een kaft heel erg vind tegenvallen, dan voel ik me minder geroepen een boek te lezen. En daar is niks oppervlakkigs aan.
Men zegt wel eens; don’t judge a book by its cover.
Maar dat doen we wel, net zoals dat wij mensen andere mensen beoordelen op hun uiterlijk. Klinkt super oppervlakkig en eigenlijk zouden we daar mee moeten stoppen, maar ik denk niet dat we daartoe in staat zijn. Visuele communicatie is namelijk belangrijker dan ooit, en het oordelen van mensen op hun eerste indruk gebeurd niet alleen op basis van iemands looks, maar ook op andere vlakken. Hier komt de non-verbale communicatie om de hoek kijken; je houding, je handelen. En deels zit dit ook in omslagen.
Je kijkt niet alleen of je een plaatje mooi vindt of niet. Je brein linkt de beelden meteen aan associaties, bijvoorbeeld beelden die je eerder hebt gezien. Die associaties bepalen wat een beeld jou verteld. En bij een omslag is dat het liefst een stuk van het verhaal. Al beeldend probeert een in mijn ogen goede kaft te vertellen waar het boek over gaat, welke thema’s er in voorkomen en welke sfeer het boek heeft. Dit van inhoud naar beeld vertalen is voor een vormgever een uitdagende opdracht, eentje die nog wel eens als makkelijk weg wordt gewuifd. Even snel een kaftje maken in photoshop is er echt niet bij (ook niet als je self-pubber bent!). De kaft van het boek is het visitekaartje; het bepaald of mensen het boek zullen oppakken in de boekhandel. Mensen hebben voorkeuren, dus de kaft moet passen bij het boek. Een verhaal vertellen. Benieuwd wat je in een kaft kan zien? Zoek dan mijn ‘omslag ontleed’ blogposts eens op. Wedden dat je dan op een andere manier naar een kaft zal kijken?
Misschien komt mijn afkeer voor het vele gebruik van stockfoto’s daar vandaan; deze foto’s zijn immers niet speciaal voor het boek gemaakt en communiceren daarom niet volledig wat de kaft zou moeten vertellen. Ja, bewerkingen kunnen daar voor zorgen, maar niet iedereen weer dat voor elkaar te krijgen. Communiceert je kaft onvoldoende? Dat wordt het een nietszeggend beeld, terwijl een omslag bijna evenveel kan vertellen als een achterflap! Sterker nog, als de kaft niet opvalt, dan kom je vaak niet eens aan de achterflap toe. Zelfs online niet, want ook dan moet je vaak eerst een plaatje aanklikken voor je meer over het boek leest. Gemeen he? Dat beelden ons zo beinvloeden. Welkom in dit tijdperk!
Wist je dat je mij ook kunt inhuren om een toffe kaft voor je boek te ontwerpen?
#eindeschaamtelozezelfreclame
Tijd om naar een nieuwe stelling te gaan. Deze gaat wederom over leeftijden en young adult. Al eerder hadden we het over ’te oud zijn voor YA; vandaag gaan we het hebben over te jong zijn. YA begint officieel pas vanaf ongeveer 15 jaar. Voor jongere lezers bevatten de boeken meestal thema’s waar ze nog net te jong voor zijn, of emotioneel gezien nog niet klaar voor zijn (of het niet goed kunnen snappen). De boeken zijn immers geschreven voor een belevingswereld vanaf ongeveer 15 jaar.
Toch zijn er jongeren eerder klaar voor, of jongeren die eigenlijk gewoon heel goed lezen; zij wagen zich aan YA. En dan niet perse de ondergrens boeken (waar er ook veel van zijn), maar gewoon alle soorten en maten. dat levert nog wel eens weerstand op mijn ouders of docenten. Is die weerstand terecht?
De stelling is dan ook:
Young adult is vanaf 15 jaar, jongere lezers kunnen zich er beter niet aan wagen.
Ik ben heel benieuwd wat jullie kijk op deze stelling is!
Het Young Adult genre is in mijn ogen heel breed. En ook al krijgt iemand misschien bij de eerste keer lezen nog niet alle thematieken mee, ik denk wel dat ze het genre al kunnen waarderen. Toen ik zelf 12 was, las ik Virginia Andrews omdat ik alle boeken op de kinderafdeling gelezen had en ik moest iets. Er was toen geen YA waar ik naartoe kon en dus ging ik boeken lezen die echt heel ver boven mijn belevingswereld ging.
Mijn nichtje lijkt nu heel erg op mij. Ze is in mei 12 geworden en ik heb haar schaamteloos de touching Juliette serie gegeven. Of ze alles al meekrijgt en kan waarderen weet ik niet, maar ik denk wel dat ze er op haar manier al van kan genieten en erin gaat groeien. Ik kijk wel uit met welke YA’s ik haar aanraad en als er toffe 12+ of 9+ boeken uitkomen, zal ik haar die ook aanraden. Maar ik denk niet dat YA per definitie voor haar off limits is.
Mijn dochter is nu 15 maar heeft al een hele eigen kast vol YA. Ze heeft haar eerste boeken gelezen toen ze 12 was. Er zijn er inderdaad enkele in gekomen waar ze nog niet aan toe was op dat moment. Die heeft ze een jaar of 2 jaar laten liggen en daarna weer opgepakt. Ook in YA is ze langzaam ingegroeid. Voor mij was dit een logische stap. Of ze alle thema’s al meehad op haar 12? Dat weet ik niet maar ze is nu wel een boekenwormpje.
Sommige mensen zijn er toch gewoon eerder klaar voor? Ik was 9 of 10 toen ik de hungergames las ik en wist 3 jaar later toen de vervolgboeken en de film er kwamen nog even goed wat erin gebeurde.
Mijn favoriete reeks die ik las op de lagere school (naast Harry Potter, maar die las ik vanaf het moment dat ik kon lezen) waren bijvoorbeeld de ‘onsterfelijke avonturen van Nicholas Flamel’ (Michael Scott) en Gone (Michael Grant). Achteraf gezien waren dat zeker niet de simpelste boeken uit de YA afdeling, maar voor mij wel de interessantsten en ik was amper 10. Ik denk niet dat daar echt een leeftijd op staat. Als je aan een boek begint merk je zelf wel of je het verder wilt lezen of dat het te moeilijk is of juist goed, niet?
Ik denk dat het me wel een meerwaarde geboden heeft, aangezien ik ook daardoor ook sneller dan gemiddeld af en toe een zwaarder literair boek opnam om me te blijven uitdagen en momenteel ligt de balans ongeveer op half half (literatuur vs YA). Ik denk dat dat ook het juiste woord is: als je een kind ermee kan uitdagen, waarom zou die dan geen YA mogen lezen? Als ze dat op school al niet doen (want dat is voor sommigen het geval), waarom zou je hen verbieden om zichzelf uit te dagen met boeken?
Ik geloof niet in leeftijdsgrenzen bij boeken. Toen ik jonger was, las ik vergeleken met mijn leeftijdsgenoten veel beter en sneller. Ik wilde dus ook moeilijkere boeken lezen. Boeken die eigenlijk niet voor mij bedoeld waren.
Nu vind ik het juist leuk om soms een kinderboek te lezen.
Het ligt echt aan de YA zelf. De YA van Nederlandse bodem kun je vaak al eerder lezen, want de hoofdpersonen zijn vaak ook jonger. Veel buitenlandse YA gaat ook wel, mar echt niet alle. Hof Van Doorns En Rozen en Bloed En Beenderen zou ik niet aan een jonger iemand aanraden bijvoorbeeld. ACOTAR is echt het randje van YA en Bloed En Beenderen zit best ingewikkeld in elkaar. The Lunar Chronicles en Touching Juliette kunnen bijvoorbeeld wel. Fantasy is misschien minder goed aan te raden voor de jongere YA lezer dan contemporary. Ik las boeken zoals Pijnstillers en Radeloos al toen ik nog op de basisschool zat en dat ging prima.
Ik was een jaar of 12 toen ik aan young adult begon, ik ben altijd een echte lezer geweest en toen ik naar de middelbare ging waren de C-boeken echt te makkelijk geworden. Wel denk ik dat het enorm verschilt per persoon, de een komt bijv. Ook al eerder in de puberteit dan de ander en zal er dus eerder aan toe zijn. Toffe stelling!
Ik denk dat het heel erg aan de lezer zelf ligt. Ik, bijvoorbeeld ( ik ben vijftien ) las de Hunger games toen ik twaalf was. Ik ben dol op fantasy en wilde altijd moeilijkere en oude boeken lezen, hoewel ik bij sommige boeken zoals de Lord of the Rings wel ben afgehaakt. Gewoon omdat die toch nog te lang en te moeilijk waren. Ik denk dus dat er niet echt een limiet op boeken ligt, vooral nu het begrip ”young adult” zo breed is geworden. Bij sommige boeken in dit genre denk ik bijvoorbeeld echt: ” Hm, dit was wel echt kinderachtig.”, terwijl anderen me wel eindeloos weten te boeien.
Natuurlijk zijn sommige onderwerpen meer geschikt voor een oudere lezer maar wie is er om je tegen te houden? Zelf ben ik dol op wat dikkere, moeilijkere boeken en verveelt een boek met een te simpel plot me juist. Maar ik denk dat het totaal aan de lezer ligt; wat vind hij of zij leuk om te lezen? Dat is eigenlijk meer de vraag bij het kiezen van een boek in plaats van welk genre het is. Uiteindelijk, als een boek je niet bevalt, kun je het altijd nog opzij leggen.