Jaren geleden ging ik samen met mijn nichtjes, neef en oma naar een bekend museum in Den Haag: de gevangenpoort. Nu was ik afgelopen zondag samen met mijn vriend in deze stad en hadden we nog een paar uur om te doden. Zeker nadat we de halve ABC hadden leeg gekocht, wisten we dat meer winkels bezoeken gevaarlijk zou zijn. Omdat ik een museumjaarkaart heb en nog wel een leuk museum wist, besloten we er heen te gaan. De smoes ‘je krijgt vast ideeën voor Dungeons & Dragons’ was overtuigend genoeg.
Het jaar 1280. De poort aan het Buitenhof vormde de hoofdpoort tot het slot van de Graven van Holland, nu het Binnenhof. In 1428 werd deze Voorpoort van den Hove ook een gevangenis. Wanbetalers werden er opgesloten en verdachte misdadigers wachtten er op hun proces. Een eeuw later bouwde men aan de poort het deel met de gajolen (de cellen) en het gerechtsgebouw.
Verdachten werden in de donkere en koude gajolen opgesloten in afwachting van ondervraging en berechting. Dat kon soms maanden duren, maar gevangen- houding was tot de 17e eeuw geen strafmaat op zich. Het ging om geldboetes, verbanning, schand-, lijf- of doodstraffen.
Bekende vaderlanders als Cornelis de Witt en Dirk Volckertszoon Coornhert hebben in de Gevangenpoort vastgezeten. Ze verbleven in een eigen, luxe cel: de Ridderkamer.
Vierhonderd jaar lang was het een gevangenis. In 1828 kwam de Gevangenpoort leeg te staan. Het heeft twee nominaties voor sloop overleefd, één in 1853 dankzij minister Thorbecke en één in 1873 dankzij de aartsvader van de nationale monumentenzorg Victor de Stuers. Sinds 1882 is de Gevangenpoort een museum.
De gevangenpoort is een museum waar heel veel van de middeleeuwse gevangenis bewaard is gebleven. De martelwerktuigen, de cellen en de meubels; alles is authentiek en ademt het verleden uit. Door middel van straf- en martelwerktuigen krijg je een beeld hoe het gevangenisleven er vroeger ongeveer uit moest zien. Behoorlijk heftig!
Ik ben zelf een groot geschiedenisfanaat – met name de middeleeuwen – dus ik vond het een leerzaam bezoek. Ook al heb ik de tour al eens eerder gevolgd, toch zag ik nieuwe dingen. Wel vond ik de gids ergens een beetje tegenvallen. Hij vertelde niet zo gedetailleerd en ik miste een bepaalde passie. (mijn eerste gedachte: als ik in Den Haag had gewoon, had ik hier zó gesolliciteerd!) Misschien kwam dat ook wel omdat de helft van onze groep geen Nederlands begreep (en ook geen Engels) en meer bezig was met hun boekje dan wat de gids aanwees.
De tour duurt ongeveer een half uur, waarna je nog een aantal kamers zelf mag bezoeken. Hier zijn oa. prenten, meer strafwerktuigen en schandborden te zien, naast dat je natuurlijk de overige kamers van de gevangenis ontdekt. Deze kamers had ik zelf nog niet eerder gezien, maar vond ik een leuke toevoeging. Toch miste ik een stukje interactie wat je in moderne musea nu wel ziet. De sfeer die in de kamers hangt die je met de gids bezoekt is vele male indrukwekkender dan de overige kamers.
Toch mogen we blij zijn dat zo’n stuk geschiedenis is blijven bestaan en dat ook de authentieke elementen van de gevangenis bewaard zijn gebleven. Vier eeuwen lang was dit de plek waar de criminelen van Den Haag werden vastgezet in afwachting van hun proces. Zo veel mensen hebben daar pijn geleden en de dood gevonden.. het is bijna niet te bevatten. Als ik zelf een bijdrage zou mogen leveren aan het museum, dan zou ik de gidsen in historische kleding hullen en mensen tijdens de tour vastzetten in het schavot. Maar misschien sla ik dan een beetje door.
Afgezien van de maandag is het museum elke dag geopend en als volwassenen betaal je €7,50 voor een kaartje. Er zijn ook combinatietickets te koop en er zijn verschillende mogelijkheden tot kortingen. Hou er rekening mee dat niet alle tours Nederlandstalig zijn en dat het museum niet geschikt is voor kinderen jonger dan 8 jaar.
Dus, ben je in Den Haag en heb je een uurtje over? Ben je gefascineerd door geschiedenis en ben je benieuwd hoe het gevangenisleven er vroeger uitzag? Ga dan zeker eens langs bij de gevangenpoort! Het is gemakkelijk te vinden (tegenover het Binnenhof) en ontzettend leerzaam. Kijk voor meer informatie op de website.
Bronnen foto’s: de gevangenpoort & mijn eigen bezoek
Dat ziet er interessant uit. Misschien toch eens een keer richting Den Haag 😉
Ik moet daar nog steeds een keer heen dus.
Een vijftien jaar geleden ben ik door mijn opa meegesleept, eigenlijk voor een rondje musea in Scheveningen en Den Haag, en de gevangenispoort stond ook op ons lijstje. Uiteindelijk waren we met het Schevenings Museum al zo lang bezig (en die was voor ons het tofst, omdat er schilderijen hingen van mijn opa’s oom, en logboeken lagen van zijn vader … Je eigen overgrootvader en oudoom in het museum, hoe cool is dat!) dat er van de rest niets meer kwam.
Den Haag heeft heel veel toffe musea. Dus afmaken dat rondje! 😀
Jah, komt goed! Dan wel zonder opa helaas (met zijn gevorderde Parkinson ga ik hem echt niet meer meekrijgen), maar ik kan Jos meenemen of zo. =)
Sowieso doen! 😀
Ja, dit lijkt me echt heel erg fascinerend (en heftig!)
Dat is het zeker!
Altijd over een game beginnen dat je ideeën op kunt doen oid als je samen met je vriend ergens heen wilt en hij niet zeker weet of hij wel wilt gaan of niet, haha 😛 Nu ben ik stiekem ook wel benieuwd wat je zoal bij de ABC gekocht hebt ;D Ik kan me herinneren dat ik trouwens ook een keer bij zoiets binnen ben geweest… Maar ik weet het niet meer D: Het ziet er wel heel fascinerend uit!
Ik heb deel 2 en deel 5 van de Zom-B serie van Darren Shan gescoord 😀