Soms schrijf ik in mijn recensie dat ik een boek beter vond, omdat het me wist te raken. Ik moest er om lachen, of ik moest er om huilen. Of ik werd er boos van. Emoties zorgden ervoor dat ik me beter wist te hechten aan een verhaal. Maar waarom ervaar ik een boek als beter omdat het me geraakt heeft (op welke manier dan ook?)
Het bijzondere van lezen is dat wij gebeurtenissen ervaren die we anders nooit zouden tegenkomen. Het prikkelt de fantasie en geeft ons de indruk dat wat de personages hebben meegemaakt, wij ook in bepaalde mate ervaren. Zeker bij kinderen en jongeren speelt lezen daarom een belangrijke rol in de ontwikkeling. Het maakt iemand wereldwijzer en stimuleert het empatisch vermogen. Het is daarom niet zo gek dat boeken als Een weeffout in onze sterren en De Hongerspelen zo’n enorm succes zijn geworden. Het zijn beide boeken waarin bepaalde gevoelens sterk tot uiting komen. De lezer voelt een bepaald onrecht en wordt daardoor geraakt.
Onrecht
Nu is het denk ik niet zo dat wij graag anderen zien lijden, maar eerder dat wij als mens kennismaken met bepaalde emoties. En die emoties kunnen dan best heftig tot uiting komen. Het is alsof een boek daardoor beter bijblijft. Toen ik immers De Hongerspelen las, bedacht ik me constant: ‘Wat als dit nou echt zou zijn? Wat als de wereld zo naar de klote gaat, dat we kinderen elkaar laten afmaken voor ons vermaak?’ Ik realiseerde me donders goed dat het fictie was, maar mijn gevoel zei ook dat de mensheid inderdaad deze gruwelijkheden zou kunnen opzetten. Dit maakte me bang, maar het stimuleerde me ook enorm tot verder lezen; ik wilde immers dat onze heldin – Katniss – de boel zou redden!
Een band met personages
Een ander voorbeeld is natuurlijk Harry Potter. Ik denk dat zo veel mensen van mijn leeftijd dit boek tot hun favoriet zal benoemen, omdat het in onze jeugd zo veel voeten in de aarde heeft gehad. Wachten op een nieuw boek, speculeren, de films. Maar bovenal de passie die zo veel mensen er voor hadden. Vriendschap speelt een grote rol in het boek en ik denk dat veel mensen die vriendschap hebben kunnen voelen. Harry, Hermelien, Ron en al die anderen; het werden ook jouw vrienden. Je begon iets voor ze te voelen. Alsof je er een onderdeel van was.
Als ik een boek lees en ik kom er achter dat het me eigenlijk niet uitmaakt wat er met een personage gebeurt, dan weet ik dat ik het boek nooit helemaal goed zal vinden. Ik voel er geen emoties bij, of in ieder geval niet de juiste emoties bij de juiste situaties. Dit beïnvloed bij mij mijn beoordelingen. Een hoofdpersoon waar ik aan gehecht raak weet een verhaal immers veel beter te dragen dan een personage dat wat mij betreft in de gracht mag donderen. Nou ja, woede kan een boek natuurlijk ook dragen. Zolang ik maar iets voel. ‘Het deed me niks’ is dan ook een enorme dooddoener voor mij. En dat probeer ik te vermijden. Ik wil huilen (ja, #noshame), ik wil lachen, ik wil geschokt zijn. Ik wil het allemaal. Ik wil in een boek duiken en voelen wat de hoofdpersonen moeten doormaken. Want dat heb je mij te pakken.
Hoe belangrijk vinden jullie het om geraakt worden door een verhaal?
Heel belangrijk! Als een verhaal mij niet raakt vind ik het moeilijk om verder te lezen. Een verhaal moet bij mij emoties los maken!
Voor mij is geraakt worden door een boek ook enorm belangrijk. Dan hoef ik niet eens de personages echt leuk te vinden bijvoorbeeld, maar ik moet wel iets bij ze voelen alsof het echte personen zijn. En de situatie hoeft niet op dat moment realistisch te zijn, maar moet wel zo geschreven zijn dat ik me erbij voor kan stellen hoe het is als het wél zo zou zijn.
Als een boek mij weet te raken, merk ik dat ik het automatisch een hogere waardering geef dan een boek dat me eigenlijk koud laat. Ik vind het heerlijk om zo erg meegesleept te worden in een verhaal dat het lijkt alsof ik er zelf onderdeel van ben.
Ik vind emotie in boeken heel erg belangrijk. Het is ook een van de voornaamste redenen dat ik lees. Ik wil geraakt worden. Ik wil hoop hebben voor de hoofdpersonen. Ik wil met ze meevoelen. Vooral nu, in deze tijd, zie ik dan ook steeds meer in hoe belangrijk lezen kan zijn voor je perspectief naar de wereld toe.
Juist die emotie maakt het echt voor mij. Meeleven betekent voor mij ook meevoelen. Ervaren wat het personage ervaart en ja, daar horen zeker gevoelens bij. Schrijvers die dat kunnen bewonder ik. Ik denk dat dat ook het moeilijkste is van een boek schrijven. Je kunt het als schrijver wel voelen, voor je zien wat je wilt schrijven, maar om het dan ook zo op papier te zetten dat een ander dat ook ervaart is niet eenvoudig. Petje af voor schrijvers die dat wel kunnen.
Zijn die emoties voelen, ervaren en beleven niet de redenen om te lezen? Het is een reis in je innerlijke. Ik ken maar weinig mensen die een boek lezen en niet geraakt willen worden. Het is gewoon op reis gaan vanuit je zetel en de belevenis, de emoties, maken een reis de moeite waard!
Of ik geraakt word door een boek of niet bepaalt voor een heel groot deel of ik het “goed” vind of niet. Een boek dat me echt niet raakt, vind ik meestal ook niet goed.
Emotie is denk ik één van de belangrijkste dingen in een boek. Ga maar eens na. Als je bedenkt wat het goed doet en waarom jij vindt dat iets bepaalds goed is, dan komt het vaak neer op emotie. Waarom vind je kunst bijvoorbeeld prachtig? Omdat het iets bij je losmaakt? Waarom rij ik graag paard? Omdat het me een gevoel van vrijheid en kracht geeft. Waarom wint Trump de verkiezingen? Omdat hij inspeelt op de emoties van anderen. Emotie is in dat opzicht denk ik wel een sleutelwoord om iets te bereiken. Ook als je zelf iets doet, dan voel je daar iets bij. Als je er enthousiast van wordt, of vrolijk, dan komt het vaak ook tot een goed eind. In emotie zit zoveel kracht, dat het ook niet gek is dat een boek dat je raakt of iets met je gevoelens doet beter is dan een boek ‘dat je niks deed’ 🙂
Ook voor mij is dit een belangrijk aspect. Als een boek of de personages me niet raken (positief of negatief) dan zal ik het hele verhaal vanop een afstand ervaren én dan zal het me sowieso niet lang bijblijven.
Heey Emmy!
Leuke post! En ik ben het helemaal met je eens: ik lees denk ik juist omdat ik het het allemaal wil voelen! En ik denk dat een goed boek dat ook moet overbrengen, anders wordt er onvoldoende gebruik gemaakt van show don’t tell. Dan kan een verhaal nog zo mooi zijn en een idee nog zo goed, als de schrijver incapabel is om de emoties over te brengen, dan komt het niet tot leven. Denk maar eens aan Shakespeare. Zijn werken zijn alom bekend en geroemd, maar als de acteurs het niet goed weten te brengen, zullen we als toeschouwers van mening zijn dat het een slecht toneelstuk is.
Ik denk dat het een boek zeker beter maakt. Wanneer een boek mij op het einde zoveel feels geeft, beoordeel ik het boek beter dan wanneer ik het boek dichtsla zonder dat ik er wat bij voel. #4